Dịch vụ vận tải Khải Xuân - Triển vọng logistics nội Á- Nhìn từ năm đòn bẩy tăng trưởng cho các thị trường mới nổi ở ASEAN- Phần 5: Đòn bẩy thứ 5: Hình thành và phát triển các ngành công nghiệp thực phẩm có giá trị cao

Theo Ngân hàng Thế giới, nông nghiệp chiếm một phần quan trọng trong nền kinh tế của phần lớn các nước Đông Nam Á mới nổi. Cụ thể nông nghiệp chiếm 12,7%  GDP ở Indonesia, 7,3% ở Malaysia, 8,8% ở Philippines, 8% ở Thái Lan và 14% ở Việt Nam. Tăng cường và mở rộng ngành nông nghiệp ở các nước này, đặc biệt là thông qua tăng năng suất và chất lượng có thể cải thiện giá trị gia tăng kinh tế đồng thời tăng cường an ninh lương thực.

Đại dịch Covid-19 đã tác động an ninh lương thực theo ba cách chính: (i) mất thu nhập, (ii) chuyển dịch kênh phân phối dẫn đến thay đổi mô hình nhu cầu và (iii) gián đoạn nguồn cung.

Những vấn đề này đã ảnh hưởng đến cả các nước thu nhập thấp và thu nhập cao. Trong khi các nước ít sử dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu lương thực, ngay cả trong bối cảnh dịch bệnh các rủi ro về an ninh lương thực vẫn ngày càng gia tăng. Do đó, các thị trường nhập khẩu lương thực như Qatar và Singapore đã công bố ý định tăng cường các sáng kiến ​​về an ninh lương thực.

Hàng trăm triệu người có thể không đủ tiền mua lương thực khi suy thoái kinh tế ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của họ.

Ngoài ra, việc thay đổi sở thích của người tiêu dùng có thể dẫn đến mất cân đối cung cầu; ví dụ, những thay đổi trong chuỗi cung ứng sữa đã dẫn đến tình trạng dư cung sữa (ước tính khoảng 10% tổng sản lượng) ở Hoa Kỳ vào tháng 4 năm 2020. Những gián đoạn như vậy khiến các doanh nghiệp nhỏ hơn gặp rủi ro, vì họ có thể không có đủ nguồn lực để tồn tại lâu hơn. Đến lượt mình, việc các doanh nghiệp nhỏ hơn rút lui khỏi thị trường có thể dẫn đến thiếu hụt nguồn cung một khi nhu cầu phục hồi.

Bất chấp những thách thức toàn cầu nêu trên, có hai cơ hội cho tăng trưởng nổi bật trong lĩnh vực nông nghiệp, thực phẩm của khu vực ASEAN:

Nâng cao năng suất để hỗ trợ khả năng cạnh tranh của sản xuất đầu nguồn tại địa phương.

Các chính phủ có thể điều phối việc hình thành các hợp tác xã hiện đại, tích hợp công nghệ…giữa các nông hộ nhỏ để giúp họ hưởng lợi từ quy mô kinh tế, bao gồm chia sẻ công nghệ,  hệ thống quản lý, hệ thống logistics tích hợp thay vì sự tản mát theo quy mô hộ cá thể.

Các hộ sản xuất nhỏ thường hoạt động với số vốn lưu động hạn chế và chỉ có thể tồn tại vài ngày khi xảy ra các cú sốc kinh tế. Do đó, các nhà hoạch định chính sách cần đơn giản hóa việc tài trợ vốn lưu động đối với các hộ sản xuất nhỏ để tạo điều kiện cho họ có thể tồn tại qua đại dịch.

Các chính phủ có thể cung cấp hỗ trợ và hỗ trợ kỹ thuật để khuyến khích việc triển khai công nghệ một cách đồng bộ trong cả quá trình và logistics phục vụ nông nghiệp.

Phát triển chuỗi cung ứng thực phẩm: Mở rộng lĩnh vực nông nghiệp sang các bộ phận cuối cùng của chuỗi giá trị, chẳng hạn như chế biến, đóng gói và bán lẻ, để có được giá trị cao hơn.

Nhu cầu về thực phẩm đóng gói có thể sẽ tăng lên khi các nền kinh tế ASEAN mới nổi phát triển hơn nữa và các ngành kinh tế địa phương có thể tận dụng cơ hội kinh doanh đáng kể này. Hiện nay tỷ lệ tiêu thụ các sản phẩm đóng gói tại các nền kinh tế ASEAN vẫn thấp hơn tỷ lệ ở các thị trường phát triển và trung bình toàn cầu, ngoại trừ Malaysia. Ví dụ, theo Euromonitor, doanh số bán thực phẩm đóng gói ở Philippines và Thái Lan lần lượt chiếm 58% và 60% tổng doanh số bán thực phẩm và đồ uống (không bao gồm đồ uống có cồn), so với 77% ở Trung Quốc và 81% ở Vương quốc Anh.